NOS-NTR Nieuwsuur 2024-04-27
Video Item Preview
Share or Embed This Item
- Publication date
- 2024-04-27
- Language
- Dutch
Nieuwsuur (News Hour) is a Dutch current affairs television program produced for the NPO by the public broadcasters NOS and NTR. It is broadcast daily between 9.30 pm and 10.20 pm (9.30-10 pm at weekends) on NPO 2. Broadcast from 2024-04-27.
Transcription:
Na een week van protesten op Amerikaanse universiteiten is de vraag: hoe gaan Nederlandse universiteiten om met studenten...
die willen demonstreren op de campus?
En naast alle zorgen is er zeker ook reden voor optimisme over het klimaat.
Er gaat veel meer goed dan wij zien.
Kijk naar wat er wel is gebeurd, kijk naar wat er wel gelukt is.
Dat doe ik.
En natuurlijk al het andere nieuws van deze Koningsdag.
LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN
Goedenavond.
Studenten die uit protest een tentenkamp hebben opgebouwd op de George Washington University het is geen uitzondering.
Door heel Amerika, op meer dan 40 campussen wordt er door studenten gedemonstreerd tegen de oorlog van Israel in Gaza.
Op een universiteit is men zelfs overgestapt op online lesgeven omdat klaslokalen niet meer toegankelijk zijn.
Het plaatst bestuurders van universiteiten voor lastige dilemma's.
Hoe ver gaat het recht op demonstreren en wanneer grijp je in?
Zometeen spreek ik met de voorzitter van de Nederlandse Universiteiten hoe men hier omgaat met de studentenprotesten.
Maar eerst naar Amerika.
(muziek)
Op universiteitscampussen in de Verenigde Staten laaien de laatste dagen grootschalige...
pro-Palestijnse protesten op.
De politie greep in bij verschillende universiteiten met honderden arrestaties tot gevolg.
Sommige joodse studenten uitten hun bezorgdheid over de veiligheid op universiteiten.
Zoals hier op de Colombia universiteit in New York het epicentrum van de demonstraties.
Een prominent lid van de pro- Palestijnse studentenprotesten kwam deze week in opspraak door uitspraken die hij deed in januari.
Colombia University liet gisteren weten de student weg te sturen.
Er zijn ook joodse studenten die zich voegen bij de pro-Palestijnse demonstraties.
(er worden leuzen geroepen)
Voorlopig lijken de demonstraties nog niet voorbij.
Rudy Bouma.
Jij bent bij George Washington Universiteit waar al langer wordt geprotesteerd.
Hoe is het daar nu?
Het tentenkamp hier is flink uitgegroeid sinds donderdag.
Toen waren er 20 voor het veld.
Toen is het terrein afgesloten.
Maar gisteren hebben meer studenten zich hier aangediend met tenten.
Zij hebben hun tentenkamp opgesteld op de openbare weg.
Die is aan het begin en aan het eind afgesloten door de politie.
De politie laat de studenten nu met rust.
Er lopen zelfs kinderen rond.
En hebben zich docenten bij het protest gevoegd.
De universiteiten en de andere autoriteiten hebben het er lastig mee.
Wat is de grote worsteling, in de VS?
Grijpen ze wel een of niet?
Het bestuur van deze universiteit heeft expliciet aan de politie gevraagd om dit terrein te ontruimen.
Maar de politie heeft daar niet voor gekozen.
We zitten hier op een aantal blokken van het Witte Huis vandaan.
Kennelijk wil de politie geen harde confrontatie met de betogers.
Dat is het dilemma van veel politiekorpsen.
Tegelijkertijd vinden hier ook examens plaats.
Rechtenstudenten moeten nu examen doen.
Die zijn naar een andere locatie overgeplaatst.
Daar kunnen ze rustig examen doen.
Je kunt begrijpen dat hier veel leuzen worden gescandeerd.
Het is wel onrustig.
Dat zijn ook dilemma's van de besturen.
Binnenkort vinden allerlei afstudeerplechtigheden plaats.
De studenten zullen dat willen aangrijpen voor meer protesten.
Veel universiteiten vragen zich af of ze dat wel laten doorgaan.
Dank je wel.
Jouke de Vries, voorzitter Universiteiten van Nederland en Voorzitter college van bestuur Rijksuniversiteit Groningen, welkom.
Goedenavond.
Hoe kijkt u als universiteitsbestuurder naar wat er op Amerikaanse universiteiten gebeurt?
Het is wel spannend.
Je ziet dat het groter wordt.
De protestbeweging groeit.
De dilemma's van de bestuurders in Amerika zie je ook.
Veel dingen moeten doorgaan aan de universiteiten.
Afstuderen en promoties.
Dat zijn lastige afwegingen.
We praten straks verder.
Ook op Nederlandse universiteiten is de afgelopen maanden actie gevoerd tegen de oorlog van Israel met Hamas.
Een greep.
Oktober vorig jaar bijvoorbeeld demonstreren studenten van de Radboud Universiteit...
op de campus in Nijmegen.
Wij staan hier om aandacht te vragen voor de Palestijnse struggle.
Wij staan hier omdat gister een ziekenhuis gebombardeerd is.
500 mensen zijn daarbij omgekomen.
In november roepen studenten op de Universiteit Leiden pro-Palestijnse leuzen.
From the river to the sea!
Palestina will be free!
From the river to the sea!
Palestina will be free!
Ik denk dat de huidige maanden er wel voor hebben gezorgd dat meer mensen zijn gaan kijken: Wat gebeurt er nou eigenlijk?
En ook gaan beseffen van iets als een genocide, elke dag...
elke dag is er een te veel.
Sommige Joodse studenten voelen zich niet meer veilig op de universiteit.
Zolang er geen maatregelen worden getroffen niet.
Anders is er voor heel veel mensen op dit moment weinig ruimte op de Universiteit Leiden.
In januari wordt er in Amsterdam gedemonstreerd omdat de universiteit van Amsterdam zich niet uitspreekt tegen de oorlog die Israel voert.
Free, free! Palestine!
In maart wordt twee keer de politie ingeschakeld bij demonstraties van studenten.
(geschreeuw) Afstand! Get away from them!
(geschreeuw) Go away!
Eerder deze maand worden gebouwen van de Rijksuniversiteit Groningen beklad.
En afgelopen donderdag wordt op de UvA opnieuw gedemonstreerd.
Palestine will be free!
From the sea to the river!
Het is een ander beeld dan in Amerika.
Maar wel hevige protesten.
Veel emoties.
Hoe verklaart u deze heftigheid van deze protesten?
De eerste factor die ik moet noemen..
Is dat dit een heel heftig conflict is.
Wereldwijd.
En emotioneel conflict dat al heel lang duurt voor veel mensen.
We weten niet anders dan dat dit conflict er is geweest.
En dat moet worden opgelost.
Maar dat lukt al decennia lang niet.
Het is heel emotioneel.
Daar reagerende studenten op.
Ik denk dat we met een jongere generatie te maken hebben.
Die de wereld willen veranderen.
Niet alleen bestuderen.
Ze willen vaak onmiddellijk resultaatboeken.
Dat gaat niet altijd in de complexe werkelijkheid.
Daar lopen de studenten tegen te hoop.
En u als bestuurder ook.
Wat voor dilemma's levert dat op?
Dat conflict is voor ons net zo ernstig.
Je zou liever zien dat dat verdwijnt.
Maar dat lukt op korte termijn niet.
Daar moeten we met zijn allen aan werken.
Als bestuurder zitten we met het probleem dat we aan de ene kant ervoor staan dat de zaken van de universiteiten verder moeten gaan.
Aan de andere kant hebben we te maken met het recht van protest.
Dat is een grondrecht.
Het is geen absoluut recht.
Maar de hebben we wel mee te maken.
Aan de universiteit, een open organisatie waar je meningen wilt confronteren...
waar het belangrijk is dat je met elkaar in gesprek voort om verder te komen met een probleem..
Daar hebben we mee te maken.
Dat willen we wel heel graag.
Maar je ziet dat die heftige protesten gevoelens opwekken bij Joodse studenten.
Die voelen zich niet veilig meer op de universiteit.
Dan heb je een probleem.
Heeft dat probleem?
Melden Joodse studenten zich?
In Groningen komen ze wel naar mij toe.
Het is geen grote groep.
Maar zelfs voor een student moet je aandacht hebben.
Dat die zich veilig voelt.
Ze moeten er kunnen leren.
Dat is een kerntaak van de universiteit.
Iedereen moet er kunnen komen.
Hoe zorgt u daarvoor?
In Groningen heeft u te maken met bekladding.
Nog niet met veel protesten.
Maar wat zijn de uitgangspunten om zo'n protest of bijeenkomst te organiseren zodat je toestemming voor krijgt?
Je moet voldoen aan de regels van het academisch debat.
Als er een lezing wordt gehouden moet je kijken: is er een objectieve voorzitter?
Worden er verschillende perspectieven gepresenteerd?
Houdt men zich aan de debatregels?
Anders, als er maar een mening is, kunnen we het niet toestaan.
Dat gebeurt wel eens.
We willen graag het debat voeren.
Daar hebben we mensen voor aan de universiteit.
We hebben experts Midden-Oostenstudies.
Internationaal recht.
Conflictbeheersing.
Op die manier proberen we het probleem te bespreken.
En te de-escaleren.
Dat is in de ideale wereld.
Als het gaat zoals u het wilt organiseren.
Maar op andere universiteiten is er niet veel debat.
Maar veel protest.
Dat zijn gelijkgestemden.
Inderdaad.
Het begint met kleine groepen, is mijn indruk die een hele stellige overtuiging hebben.
Absolute waarheden.
Vaak zijn ze niet genegen om het debat aan te gaan.
Dan is het lastig voor de universiteitsbestuurders.
Het is niet zo dat bestuurders denken: nu gaan we eens lekker ontruimen.
Ik ken alle bestuurders van de universiteiten in Nederland.
Die zijn heel zorgvuldig.
Maar er is een stapeling van effecten.
Het kan dat je alle instrumenten al gebruikt hebt als mensen niet willen praten,
dan is de beschaving weg en moet je ingrijpen.
Wij spraken vandaag een hoogleraar van de VU in Amsterdam.
Hij organiseert bijeenkomsten op de universiteit over de vraag of de VU de banden met Israelische universiteiten moet verbreken.
Hij vindt dat universiteiten te repressief reageren, luister even.
De schaal is hier natuurlijk anders dan in de Verenigde Staten.
Maar eigenlijk zie je in Nederland dezelfde repressieve reflex.
Ook in Nederland zijn er voorbeelden waar bij soms tamelijk kleinschalig protest de politie erbij wordt geroepen op de campus.
Bij vreedzaam protest. Dat is belangrijk om erbij te zeggen.
Een debat organiseren op universiteiten wordt moeilijk gemaakt.
En er wordt heel erg geluisterd door universiteitsbesturen door de tamelijk agressieve sfeer die van buiten de universiteit wordt gecreëerd...
waar mensen die zich uitspreken over Gaza toch worden weggezet als ordeverstoringers of erger.
U laat uw oren te veel hangen naar buitenstaanders.
dat u de oren laat hangen naar kritiek van buitenstaanders.
De universiteit ziet studenten meer als ordeverstoorders dan als mensen die een debat willen voeren.
Dat vind ik niet.
In actie studenten als volwassenen die kunnen debatteren.
Als ze niet kunnen omgaan met verschillende meningen vind ik dat ze van de universiteit worden gehad van hun ouders...
want dan zijn ze niet volwassen genoeg om het debat aan te gaan.
Ik zie studenten niet als ordeverstoorders.
Er zijn bepaalde richtlijnen waaraan men zich moet houden.
Als dat niet gebeurt kan het universiteitsbestuur besluiten...
Ze zullen eerst altijd naar de burgemeester moeten en naar de officier van justitie voor men tot ontruiming overgaat.
Dat wil je ook helemaal niet.
Je wilt een debat over wat er in Israël en in Gaza gebeurt.
In alle vrijheid.
Maar als je interne regels hebt en het debat voldoet daar niet aan...
en er worden allerlei regels overtreden kan een college van bestuur in het uiterste geval zeggen: dit accepteren we niet.
Er moet ontruimd worden.
Dan moeten de burgemeester en officier van justitie dat goedkeurden.
Verwachtte dat de protesten nog verder doorgaan?
Ik denk dat er iets aan de hand is.
Er is een onderstroom.
Er is verandering in de wereldorde.
Een verandering van waarden.
De opkomst van jonge generaties die anders tegen de wereld aankijken.
Dat verklaart de onrust bij de universiteiten.
Het is niet alleen in Amerika.
Ook in Parijs.
Je ziet dat het in de omgeving van de universiteiten onrustig is.
Daar hebben de studenten en medewerkers mee te maken.
En ook die besturen.
Je moet die perspectieven bij elkaar brengen om daar uit te komen.
Het is moeilijk om een oplossing te vinden.
Veel succes dank u.
Straks: Voor de verandering eens goed nieuws over het klimaat.
Want er is reden tot optimisme.
Maar eerst Koningsdag.
Koningsdag lijkt overal vrij probleemloos te zijn verlopen.
Op wat kleinere incidenten na was het in het hele land vooral gezellig en feestelijk.
Met veel lokale tradities:
Van aubades tot wedstijden voor krachtpatsers.
En in Barneveld werden de bewoners al heel vroeg wakker gemaakt met brommers zonder uitlaat.
(lawaai van brommers)
Welkom allemaal. De zeepkistenrace gaat zo meteen van start
Denk aan de panty's.
Hier komen ze, ook boten kunnen roken!
Ho, hier gaat even iets mis.
(ze spelen en zingen een gezang)
(gejuich)
Ja! Hij pakt hem nog even! Hij geeft niet toe!
Heel goed! (applaus)
(muziek)
(toeter)
In Emmen kwamen zo'n 30.000 mensen af op het koninklijk bezoek.
De feestelijkheden in de Drentse stad zijn volgens de burgemeester goed verlopen.
De jarige koning Willem-Alexander wandelde samen met koningin Máxima en hun dochters een route door Emmen.
Goedemorgen!
(muziek: 'Happy Birthday To You')
(pianomuziek)
*Hier kom ik weg veur mien hiele leben
*Ben 'k met dizze horizon verweben*
Wat jullie gedaan hebben als Emmen vandaag jullie hebben een zaadje geplant bij mij.
Een deel van mijn hart geworden.
Iedere keer als ik terugkom in de provincie of in Emmen dan zeg ik: Hier kom ik weg. (gejuich)
In Madrid zijn ruim 12.000 mensen de straat opgegaan om premier Sanchez te steunen.
Hij zei eerder deze week dat hij zich afvraagt of hij de regering nog kan leiden.
Dat deed Sanchez nadat een justitieel onderzoek was aangekondigd naar z'n vrouw.
De demonstranten vragen Sanchez om te blijven.
De vrouw van Sanchez wordt ervan verdacht dat ze zich schuldig heeft gemaakt aan corruptie met haar bedrijf.
Een extreemrechtse actiegroep klaagde haar aan.
Volgens de Spaanse premier en z'n aanhangers is het een politieke heksenjacht vanuit rechtse hoek.
Sanchez laat maandag weten wat hij gaat doen.
De politie heeft ruim 100 demonstranten van Extinction Rebellion aangehouden.
De activisten hadden de snelweg A10 rond Amsterdam geblokkeerd ter hoogte van het voormalige hoofdkantoor van ING.
Dertig demonstranten worden verdacht van het opzettelijk veroorzaken van gevaar op de weg.
De rest is opgepakt voor onder meer het overtreden van de Wet Openbare Manifestaties.
De demonstratie duurde een kleine twee uur.
De activisten willen dat ING stopt met het financieren van fossiele brandstoffen.
Britney Spears heeft een schikking getroffen met haar vader.
Daarmee komt er definitief een einde aan de curatelezaak die al jaren duurde.
In 2008 kreeg haar vader de controle over haar toen ze een psychische inzinking had.
Het Olympisch vuur is vanuit Griekenland op de boot richting Frankrijk gezet.
Het schip vaart in twaalf dagen over de Middellandse zee naar Marseille..
en daarvandaan maakt het vuur een reis door Frankrijk.
Eerder deze week werd de vlam traditiegetrouw aangestoken in de Griekse stad Olympia.
Het vuur komt op 26 juli aan in het Stade de France in Parijs.
Daar is dan de openingsceremonie van de Olympische Spelen.
Het gaat snel, veel sneller dan we denken.
Er is veel reden om hoopvol te zijn over de energietransitie.
Het is het verrassende positieve geluid van de baas van het Internationaal Energie Agentschap.
En ook andere experts zijn tussen alle zorgelijke berichten over de opwarming van de aarde behoorlijk optimistisch over de overgang van fossiele naar duurzame energie.
Er is ontzettend veel veranderd.
Dat is ook waar ik de hoop uit put.
Aan het woord 2 experts die de energietransitie op de voet volgen.
Fatih Birol staat aan het hoofd van het Internationaal Energie Agentschap.
Een denktank van westerse landen die als geen ander weet waar de wereld zijn energie van krijgt.
Jan Rotmans is hoogleraar Energietransitie en duurzaamheid.
En heeft goed zicht op de situatie wereldwijd en in Nederland.
Het feit dat in Nederland een kwart van de huishoudens zonnepanelen heeft toen ik begon was het een half procent.
16 procent heeft een warmtepomp.
Toen ik begon bestond die nog niet eens.
Hetzelfde geldt voor windenergie. Er waren nauwelijks windmolens.
Al meer dan 30 jaar bestudeert hij de energietransitie.
En wat hij nu ziet is nieuw.
Kijk even waar we vandaan komen en hoe snel het nu gaat.
Niet alleen in Nederland, maar ook wereldwijd.
We hebben weten te voorkomen dat het 4, 5, 6 graden of meer zou worden.
We stevenen nu af op 2, 2,5 misschien 3.
Natuurlijk is dat verontrustend natuurlijk heefy dat een enorme impact op de wereld.
Maar we hebben wel een echte ramp kunnen afwenden.
Dat hadden weinigen 10 jaar geleden verwacht.
Volgens Rotmans heeft een heel specifiek moment deze verandering in gang gezet.
Parijs, 2015.
Toen is het echt gaan rollen.
Dan komt er dus een situatie waar je niet meer terug kan.
Geen bedrijf kan zich daaraan onttrekken.
Vanwege de steeds dwingender wordende wet- en regelgeving en vanwege alle akkoorden, vanwege het handelssysteem.
Het leidde tot een explosieve toename van duurzaam opgewekte energie.
Zelfs iemand als ik was daardoor verrast omdat zon en wind nu al kunnen concurreren met fossiele energie.
Zelfs zonder subsidie.
Ja, dat is zo snel gegaan dat zelfs het IEA...
daar compleet door verrast is.
Dat IEA onderschatte de snelle opkomst van zonne-energie jaar na jaar.
Telkens overtrof de groei de verwachtingen van het Internationaal Energie Agentschap.
We vragen Birol hoe dat komt.
China is misschien wel de belangrijkste factor in de doorbraak van zon en wind.
Dat zagen weinigen aankomen.
Want terwijl de klimaatimpact van industrialisering steeds meer doordrong en het Westen meer en meer kolencentrales sloot...
bleef China die stug bijbouwen.
Het land wilde economische vooruitgang voor honderden miljoenen burgers die in armoede leefden.
Maar deze eeuw ziet de Chinese overheid dat de bevolking steeds meer lijdt onder luchtvervuiling.
Samen met die andere grote vervuiler, Amerika binden ze de strijd aan tegen klimaatverandering.
En als de Chinese overheid ergens zijn zinnen op zet gebeurt ook.
In 2022 bouwt China bijna net zoveel zonnecapaciteit als de rest van de wereld bij elkaar.
En die capaciteit groeit alleen maar.
Natuurlijk bouwen ze ook nog kolencentrales, maar ze hebben wel een plan.
De grootste economie ter wereld wil in 2060 emissievrij worden.
Klimaat neutraal. Dan gaan ze inzetten op alles:
Zon, wind, kernenergie, groene waterstof.
En dat heeft een enorme impact op de wereld.
Groen is een groeimarkt en daarmee een inkomstenbron.
De hele wereld roept om zonnepanelen en China werd hofleverancier.
Moeten wij ons zorgen maken dat China daarin de lead heeft en niet Europa, bijvoorbeeld?
Ja, want daarachter schuilt een agenda namelijk kritieke grondstof.
Lithium, scandium, neodymium Het klinkt als medicijnen, maar die zitten in zonnepanelen, windmolens, elektrische auto's.
China beheerst die hele wereldmarkt.
Als er een conflict komt tussen Amerika en China over Taiwan..
Dan kan China de export stoppen van die kritieke metalen.
En dan liggen tientallen, honderden fabrieken in Europa plat maar ook in de Verenigde Staten.
Dat is het machtigste wapen dat ze hebben.
De experts zien nog een risico:
De impact die grote energiebedrijven nog altijd hebben.
We gaan heel snel naar duurzaam, maar er zijn nog steeds hardnekkige oliebedrijven, de ExxonMobils, BP's, Shells van deze wereld...
die toch blijven boren naar nieuwe olie.
Dat had ik niet verwacht.
Eigenlijk heb je geen verdienmodel meer.
Logischerwijze, in de transitiewetenschap denk je dat het een het andere uitfaseert.
En dat gaat weer langzamer dan ik had verwacht.
En toch, de experts zijn hoopvol.
In rijke westerse landen werd vorig jaar voor het eerst meer elektriciteit opgewekt met schone energie...
dan met vervuilende fossiele brandstoffen.
We begonnen in 2000 in Nederland officieel aan de energietransitie.
En toen wilden we de CO2 terugbrengen in 2050 met 50 procent.
Nu willen we 50 procent halen in 2030.
En nu willen we 100 procent in 2050.
Als ik dat toen had gezegd was ik versleten voor grenzeloos naief.
En nu is het realiteit.
Er gaat veel meer goed dan wij zien.
Je ziet het alleen maar, het is bijna Cruijffiaans je gaat het pas zien als je het door hebt.
Dus dan moet je kijken over een langere tijd.
De meeste mensen zoomen in en kijken maar naar een paar jaar.
Ja, dan word je vanzelf somber of pessimistisch.
Kijk terug, kijk naar wat er allemaal wel is gebeurd kijk naar wat er wel is gelukt. Dat doe ik.
Wilt u meer optimisme over het klimaat ga dan naar nieuwsuur.nl of naar onze YouTube-pagina.
Transcription:
Na een week van protesten op Amerikaanse universiteiten is de vraag: hoe gaan Nederlandse universiteiten om met studenten...
die willen demonstreren op de campus?
En naast alle zorgen is er zeker ook reden voor optimisme over het klimaat.
Er gaat veel meer goed dan wij zien.
Kijk naar wat er wel is gebeurd, kijk naar wat er wel gelukt is.
Dat doe ik.
En natuurlijk al het andere nieuws van deze Koningsdag.
LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN
Goedenavond.
Studenten die uit protest een tentenkamp hebben opgebouwd op de George Washington University het is geen uitzondering.
Door heel Amerika, op meer dan 40 campussen wordt er door studenten gedemonstreerd tegen de oorlog van Israel in Gaza.
Op een universiteit is men zelfs overgestapt op online lesgeven omdat klaslokalen niet meer toegankelijk zijn.
Het plaatst bestuurders van universiteiten voor lastige dilemma's.
Hoe ver gaat het recht op demonstreren en wanneer grijp je in?
Zometeen spreek ik met de voorzitter van de Nederlandse Universiteiten hoe men hier omgaat met de studentenprotesten.
Maar eerst naar Amerika.
(muziek)
Op universiteitscampussen in de Verenigde Staten laaien de laatste dagen grootschalige...
pro-Palestijnse protesten op.
De politie greep in bij verschillende universiteiten met honderden arrestaties tot gevolg.
Sommige joodse studenten uitten hun bezorgdheid over de veiligheid op universiteiten.
Zoals hier op de Colombia universiteit in New York het epicentrum van de demonstraties.
Een prominent lid van de pro- Palestijnse studentenprotesten kwam deze week in opspraak door uitspraken die hij deed in januari.
Colombia University liet gisteren weten de student weg te sturen.
Er zijn ook joodse studenten die zich voegen bij de pro-Palestijnse demonstraties.
(er worden leuzen geroepen)
Voorlopig lijken de demonstraties nog niet voorbij.
Rudy Bouma.
Jij bent bij George Washington Universiteit waar al langer wordt geprotesteerd.
Hoe is het daar nu?
Het tentenkamp hier is flink uitgegroeid sinds donderdag.
Toen waren er 20 voor het veld.
Toen is het terrein afgesloten.
Maar gisteren hebben meer studenten zich hier aangediend met tenten.
Zij hebben hun tentenkamp opgesteld op de openbare weg.
Die is aan het begin en aan het eind afgesloten door de politie.
De politie laat de studenten nu met rust.
Er lopen zelfs kinderen rond.
En hebben zich docenten bij het protest gevoegd.
De universiteiten en de andere autoriteiten hebben het er lastig mee.
Wat is de grote worsteling, in de VS?
Grijpen ze wel een of niet?
Het bestuur van deze universiteit heeft expliciet aan de politie gevraagd om dit terrein te ontruimen.
Maar de politie heeft daar niet voor gekozen.
We zitten hier op een aantal blokken van het Witte Huis vandaan.
Kennelijk wil de politie geen harde confrontatie met de betogers.
Dat is het dilemma van veel politiekorpsen.
Tegelijkertijd vinden hier ook examens plaats.
Rechtenstudenten moeten nu examen doen.
Die zijn naar een andere locatie overgeplaatst.
Daar kunnen ze rustig examen doen.
Je kunt begrijpen dat hier veel leuzen worden gescandeerd.
Het is wel onrustig.
Dat zijn ook dilemma's van de besturen.
Binnenkort vinden allerlei afstudeerplechtigheden plaats.
De studenten zullen dat willen aangrijpen voor meer protesten.
Veel universiteiten vragen zich af of ze dat wel laten doorgaan.
Dank je wel.
Jouke de Vries, voorzitter Universiteiten van Nederland en Voorzitter college van bestuur Rijksuniversiteit Groningen, welkom.
Goedenavond.
Hoe kijkt u als universiteitsbestuurder naar wat er op Amerikaanse universiteiten gebeurt?
Het is wel spannend.
Je ziet dat het groter wordt.
De protestbeweging groeit.
De dilemma's van de bestuurders in Amerika zie je ook.
Veel dingen moeten doorgaan aan de universiteiten.
Afstuderen en promoties.
Dat zijn lastige afwegingen.
We praten straks verder.
Ook op Nederlandse universiteiten is de afgelopen maanden actie gevoerd tegen de oorlog van Israel met Hamas.
Een greep.
Oktober vorig jaar bijvoorbeeld demonstreren studenten van de Radboud Universiteit...
op de campus in Nijmegen.
Wij staan hier om aandacht te vragen voor de Palestijnse struggle.
Wij staan hier omdat gister een ziekenhuis gebombardeerd is.
500 mensen zijn daarbij omgekomen.
In november roepen studenten op de Universiteit Leiden pro-Palestijnse leuzen.
From the river to the sea!
Palestina will be free!
From the river to the sea!
Palestina will be free!
Ik denk dat de huidige maanden er wel voor hebben gezorgd dat meer mensen zijn gaan kijken: Wat gebeurt er nou eigenlijk?
En ook gaan beseffen van iets als een genocide, elke dag...
elke dag is er een te veel.
Sommige Joodse studenten voelen zich niet meer veilig op de universiteit.
Zolang er geen maatregelen worden getroffen niet.
Anders is er voor heel veel mensen op dit moment weinig ruimte op de Universiteit Leiden.
In januari wordt er in Amsterdam gedemonstreerd omdat de universiteit van Amsterdam zich niet uitspreekt tegen de oorlog die Israel voert.
Free, free! Palestine!
In maart wordt twee keer de politie ingeschakeld bij demonstraties van studenten.
(geschreeuw) Afstand! Get away from them!
(geschreeuw) Go away!
Eerder deze maand worden gebouwen van de Rijksuniversiteit Groningen beklad.
En afgelopen donderdag wordt op de UvA opnieuw gedemonstreerd.
Palestine will be free!
From the sea to the river!
Het is een ander beeld dan in Amerika.
Maar wel hevige protesten.
Veel emoties.
Hoe verklaart u deze heftigheid van deze protesten?
De eerste factor die ik moet noemen..
Is dat dit een heel heftig conflict is.
Wereldwijd.
En emotioneel conflict dat al heel lang duurt voor veel mensen.
We weten niet anders dan dat dit conflict er is geweest.
En dat moet worden opgelost.
Maar dat lukt al decennia lang niet.
Het is heel emotioneel.
Daar reagerende studenten op.
Ik denk dat we met een jongere generatie te maken hebben.
Die de wereld willen veranderen.
Niet alleen bestuderen.
Ze willen vaak onmiddellijk resultaatboeken.
Dat gaat niet altijd in de complexe werkelijkheid.
Daar lopen de studenten tegen te hoop.
En u als bestuurder ook.
Wat voor dilemma's levert dat op?
Dat conflict is voor ons net zo ernstig.
Je zou liever zien dat dat verdwijnt.
Maar dat lukt op korte termijn niet.
Daar moeten we met zijn allen aan werken.
Als bestuurder zitten we met het probleem dat we aan de ene kant ervoor staan dat de zaken van de universiteiten verder moeten gaan.
Aan de andere kant hebben we te maken met het recht van protest.
Dat is een grondrecht.
Het is geen absoluut recht.
Maar de hebben we wel mee te maken.
Aan de universiteit, een open organisatie waar je meningen wilt confronteren...
waar het belangrijk is dat je met elkaar in gesprek voort om verder te komen met een probleem..
Daar hebben we mee te maken.
Dat willen we wel heel graag.
Maar je ziet dat die heftige protesten gevoelens opwekken bij Joodse studenten.
Die voelen zich niet veilig meer op de universiteit.
Dan heb je een probleem.
Heeft dat probleem?
Melden Joodse studenten zich?
In Groningen komen ze wel naar mij toe.
Het is geen grote groep.
Maar zelfs voor een student moet je aandacht hebben.
Dat die zich veilig voelt.
Ze moeten er kunnen leren.
Dat is een kerntaak van de universiteit.
Iedereen moet er kunnen komen.
Hoe zorgt u daarvoor?
In Groningen heeft u te maken met bekladding.
Nog niet met veel protesten.
Maar wat zijn de uitgangspunten om zo'n protest of bijeenkomst te organiseren zodat je toestemming voor krijgt?
Je moet voldoen aan de regels van het academisch debat.
Als er een lezing wordt gehouden moet je kijken: is er een objectieve voorzitter?
Worden er verschillende perspectieven gepresenteerd?
Houdt men zich aan de debatregels?
Anders, als er maar een mening is, kunnen we het niet toestaan.
Dat gebeurt wel eens.
We willen graag het debat voeren.
Daar hebben we mensen voor aan de universiteit.
We hebben experts Midden-Oostenstudies.
Internationaal recht.
Conflictbeheersing.
Op die manier proberen we het probleem te bespreken.
En te de-escaleren.
Dat is in de ideale wereld.
Als het gaat zoals u het wilt organiseren.
Maar op andere universiteiten is er niet veel debat.
Maar veel protest.
Dat zijn gelijkgestemden.
Inderdaad.
Het begint met kleine groepen, is mijn indruk die een hele stellige overtuiging hebben.
Absolute waarheden.
Vaak zijn ze niet genegen om het debat aan te gaan.
Dan is het lastig voor de universiteitsbestuurders.
Het is niet zo dat bestuurders denken: nu gaan we eens lekker ontruimen.
Ik ken alle bestuurders van de universiteiten in Nederland.
Die zijn heel zorgvuldig.
Maar er is een stapeling van effecten.
Het kan dat je alle instrumenten al gebruikt hebt als mensen niet willen praten,
dan is de beschaving weg en moet je ingrijpen.
Wij spraken vandaag een hoogleraar van de VU in Amsterdam.
Hij organiseert bijeenkomsten op de universiteit over de vraag of de VU de banden met Israelische universiteiten moet verbreken.
Hij vindt dat universiteiten te repressief reageren, luister even.
De schaal is hier natuurlijk anders dan in de Verenigde Staten.
Maar eigenlijk zie je in Nederland dezelfde repressieve reflex.
Ook in Nederland zijn er voorbeelden waar bij soms tamelijk kleinschalig protest de politie erbij wordt geroepen op de campus.
Bij vreedzaam protest. Dat is belangrijk om erbij te zeggen.
Een debat organiseren op universiteiten wordt moeilijk gemaakt.
En er wordt heel erg geluisterd door universiteitsbesturen door de tamelijk agressieve sfeer die van buiten de universiteit wordt gecreëerd...
waar mensen die zich uitspreken over Gaza toch worden weggezet als ordeverstoringers of erger.
U laat uw oren te veel hangen naar buitenstaanders.
dat u de oren laat hangen naar kritiek van buitenstaanders.
De universiteit ziet studenten meer als ordeverstoorders dan als mensen die een debat willen voeren.
Dat vind ik niet.
In actie studenten als volwassenen die kunnen debatteren.
Als ze niet kunnen omgaan met verschillende meningen vind ik dat ze van de universiteit worden gehad van hun ouders...
want dan zijn ze niet volwassen genoeg om het debat aan te gaan.
Ik zie studenten niet als ordeverstoorders.
Er zijn bepaalde richtlijnen waaraan men zich moet houden.
Als dat niet gebeurt kan het universiteitsbestuur besluiten...
Ze zullen eerst altijd naar de burgemeester moeten en naar de officier van justitie voor men tot ontruiming overgaat.
Dat wil je ook helemaal niet.
Je wilt een debat over wat er in Israël en in Gaza gebeurt.
In alle vrijheid.
Maar als je interne regels hebt en het debat voldoet daar niet aan...
en er worden allerlei regels overtreden kan een college van bestuur in het uiterste geval zeggen: dit accepteren we niet.
Er moet ontruimd worden.
Dan moeten de burgemeester en officier van justitie dat goedkeurden.
Verwachtte dat de protesten nog verder doorgaan?
Ik denk dat er iets aan de hand is.
Er is een onderstroom.
Er is verandering in de wereldorde.
Een verandering van waarden.
De opkomst van jonge generaties die anders tegen de wereld aankijken.
Dat verklaart de onrust bij de universiteiten.
Het is niet alleen in Amerika.
Ook in Parijs.
Je ziet dat het in de omgeving van de universiteiten onrustig is.
Daar hebben de studenten en medewerkers mee te maken.
En ook die besturen.
Je moet die perspectieven bij elkaar brengen om daar uit te komen.
Het is moeilijk om een oplossing te vinden.
Veel succes dank u.
Straks: Voor de verandering eens goed nieuws over het klimaat.
Want er is reden tot optimisme.
Maar eerst Koningsdag.
Koningsdag lijkt overal vrij probleemloos te zijn verlopen.
Op wat kleinere incidenten na was het in het hele land vooral gezellig en feestelijk.
Met veel lokale tradities:
Van aubades tot wedstijden voor krachtpatsers.
En in Barneveld werden de bewoners al heel vroeg wakker gemaakt met brommers zonder uitlaat.
(lawaai van brommers)
Welkom allemaal. De zeepkistenrace gaat zo meteen van start
Denk aan de panty's.
Hier komen ze, ook boten kunnen roken!
Ho, hier gaat even iets mis.
(ze spelen en zingen een gezang)
(gejuich)
Ja! Hij pakt hem nog even! Hij geeft niet toe!
Heel goed! (applaus)
(muziek)
(toeter)
In Emmen kwamen zo'n 30.000 mensen af op het koninklijk bezoek.
De feestelijkheden in de Drentse stad zijn volgens de burgemeester goed verlopen.
De jarige koning Willem-Alexander wandelde samen met koningin Máxima en hun dochters een route door Emmen.
Goedemorgen!
(muziek: 'Happy Birthday To You')
(pianomuziek)
*Hier kom ik weg veur mien hiele leben
*Ben 'k met dizze horizon verweben*
Wat jullie gedaan hebben als Emmen vandaag jullie hebben een zaadje geplant bij mij.
Een deel van mijn hart geworden.
Iedere keer als ik terugkom in de provincie of in Emmen dan zeg ik: Hier kom ik weg. (gejuich)
In Madrid zijn ruim 12.000 mensen de straat opgegaan om premier Sanchez te steunen.
Hij zei eerder deze week dat hij zich afvraagt of hij de regering nog kan leiden.
Dat deed Sanchez nadat een justitieel onderzoek was aangekondigd naar z'n vrouw.
De demonstranten vragen Sanchez om te blijven.
De vrouw van Sanchez wordt ervan verdacht dat ze zich schuldig heeft gemaakt aan corruptie met haar bedrijf.
Een extreemrechtse actiegroep klaagde haar aan.
Volgens de Spaanse premier en z'n aanhangers is het een politieke heksenjacht vanuit rechtse hoek.
Sanchez laat maandag weten wat hij gaat doen.
De politie heeft ruim 100 demonstranten van Extinction Rebellion aangehouden.
De activisten hadden de snelweg A10 rond Amsterdam geblokkeerd ter hoogte van het voormalige hoofdkantoor van ING.
Dertig demonstranten worden verdacht van het opzettelijk veroorzaken van gevaar op de weg.
De rest is opgepakt voor onder meer het overtreden van de Wet Openbare Manifestaties.
De demonstratie duurde een kleine twee uur.
De activisten willen dat ING stopt met het financieren van fossiele brandstoffen.
Britney Spears heeft een schikking getroffen met haar vader.
Daarmee komt er definitief een einde aan de curatelezaak die al jaren duurde.
In 2008 kreeg haar vader de controle over haar toen ze een psychische inzinking had.
Het Olympisch vuur is vanuit Griekenland op de boot richting Frankrijk gezet.
Het schip vaart in twaalf dagen over de Middellandse zee naar Marseille..
en daarvandaan maakt het vuur een reis door Frankrijk.
Eerder deze week werd de vlam traditiegetrouw aangestoken in de Griekse stad Olympia.
Het vuur komt op 26 juli aan in het Stade de France in Parijs.
Daar is dan de openingsceremonie van de Olympische Spelen.
Het gaat snel, veel sneller dan we denken.
Er is veel reden om hoopvol te zijn over de energietransitie.
Het is het verrassende positieve geluid van de baas van het Internationaal Energie Agentschap.
En ook andere experts zijn tussen alle zorgelijke berichten over de opwarming van de aarde behoorlijk optimistisch over de overgang van fossiele naar duurzame energie.
Er is ontzettend veel veranderd.
Dat is ook waar ik de hoop uit put.
Aan het woord 2 experts die de energietransitie op de voet volgen.
Fatih Birol staat aan het hoofd van het Internationaal Energie Agentschap.
Een denktank van westerse landen die als geen ander weet waar de wereld zijn energie van krijgt.
Jan Rotmans is hoogleraar Energietransitie en duurzaamheid.
En heeft goed zicht op de situatie wereldwijd en in Nederland.
Het feit dat in Nederland een kwart van de huishoudens zonnepanelen heeft toen ik begon was het een half procent.
16 procent heeft een warmtepomp.
Toen ik begon bestond die nog niet eens.
Hetzelfde geldt voor windenergie. Er waren nauwelijks windmolens.
Al meer dan 30 jaar bestudeert hij de energietransitie.
En wat hij nu ziet is nieuw.
Kijk even waar we vandaan komen en hoe snel het nu gaat.
Niet alleen in Nederland, maar ook wereldwijd.
We hebben weten te voorkomen dat het 4, 5, 6 graden of meer zou worden.
We stevenen nu af op 2, 2,5 misschien 3.
Natuurlijk is dat verontrustend natuurlijk heefy dat een enorme impact op de wereld.
Maar we hebben wel een echte ramp kunnen afwenden.
Dat hadden weinigen 10 jaar geleden verwacht.
Volgens Rotmans heeft een heel specifiek moment deze verandering in gang gezet.
Parijs, 2015.
Toen is het echt gaan rollen.
Dan komt er dus een situatie waar je niet meer terug kan.
Geen bedrijf kan zich daaraan onttrekken.
Vanwege de steeds dwingender wordende wet- en regelgeving en vanwege alle akkoorden, vanwege het handelssysteem.
Het leidde tot een explosieve toename van duurzaam opgewekte energie.
Zelfs iemand als ik was daardoor verrast omdat zon en wind nu al kunnen concurreren met fossiele energie.
Zelfs zonder subsidie.
Ja, dat is zo snel gegaan dat zelfs het IEA...
daar compleet door verrast is.
Dat IEA onderschatte de snelle opkomst van zonne-energie jaar na jaar.
Telkens overtrof de groei de verwachtingen van het Internationaal Energie Agentschap.
We vragen Birol hoe dat komt.
China is misschien wel de belangrijkste factor in de doorbraak van zon en wind.
Dat zagen weinigen aankomen.
Want terwijl de klimaatimpact van industrialisering steeds meer doordrong en het Westen meer en meer kolencentrales sloot...
bleef China die stug bijbouwen.
Het land wilde economische vooruitgang voor honderden miljoenen burgers die in armoede leefden.
Maar deze eeuw ziet de Chinese overheid dat de bevolking steeds meer lijdt onder luchtvervuiling.
Samen met die andere grote vervuiler, Amerika binden ze de strijd aan tegen klimaatverandering.
En als de Chinese overheid ergens zijn zinnen op zet gebeurt ook.
In 2022 bouwt China bijna net zoveel zonnecapaciteit als de rest van de wereld bij elkaar.
En die capaciteit groeit alleen maar.
Natuurlijk bouwen ze ook nog kolencentrales, maar ze hebben wel een plan.
De grootste economie ter wereld wil in 2060 emissievrij worden.
Klimaat neutraal. Dan gaan ze inzetten op alles:
Zon, wind, kernenergie, groene waterstof.
En dat heeft een enorme impact op de wereld.
Groen is een groeimarkt en daarmee een inkomstenbron.
De hele wereld roept om zonnepanelen en China werd hofleverancier.
Moeten wij ons zorgen maken dat China daarin de lead heeft en niet Europa, bijvoorbeeld?
Ja, want daarachter schuilt een agenda namelijk kritieke grondstof.
Lithium, scandium, neodymium Het klinkt als medicijnen, maar die zitten in zonnepanelen, windmolens, elektrische auto's.
China beheerst die hele wereldmarkt.
Als er een conflict komt tussen Amerika en China over Taiwan..
Dan kan China de export stoppen van die kritieke metalen.
En dan liggen tientallen, honderden fabrieken in Europa plat maar ook in de Verenigde Staten.
Dat is het machtigste wapen dat ze hebben.
De experts zien nog een risico:
De impact die grote energiebedrijven nog altijd hebben.
We gaan heel snel naar duurzaam, maar er zijn nog steeds hardnekkige oliebedrijven, de ExxonMobils, BP's, Shells van deze wereld...
die toch blijven boren naar nieuwe olie.
Dat had ik niet verwacht.
Eigenlijk heb je geen verdienmodel meer.
Logischerwijze, in de transitiewetenschap denk je dat het een het andere uitfaseert.
En dat gaat weer langzamer dan ik had verwacht.
En toch, de experts zijn hoopvol.
In rijke westerse landen werd vorig jaar voor het eerst meer elektriciteit opgewekt met schone energie...
dan met vervuilende fossiele brandstoffen.
We begonnen in 2000 in Nederland officieel aan de energietransitie.
En toen wilden we de CO2 terugbrengen in 2050 met 50 procent.
Nu willen we 50 procent halen in 2030.
En nu willen we 100 procent in 2050.
Als ik dat toen had gezegd was ik versleten voor grenzeloos naief.
En nu is het realiteit.
Er gaat veel meer goed dan wij zien.
Je ziet het alleen maar, het is bijna Cruijffiaans je gaat het pas zien als je het door hebt.
Dus dan moet je kijken over een langere tijd.
De meeste mensen zoomen in en kijken maar naar een paar jaar.
Ja, dan word je vanzelf somber of pessimistisch.
Kijk terug, kijk naar wat er allemaal wel is gebeurd kijk naar wat er wel is gelukt. Dat doe ik.
Wilt u meer optimisme over het klimaat ga dan naar nieuwsuur.nl of naar onze YouTube-pagina.
- Addeddate
- 2024-04-28 01:06:57
- Collection_added
- television
- Data_errors
- 0
- Identifier
- nieuwsuur-2024-04-27
- Scanner
- Internet Archive Python library 3.5.0
- Source
- Digitenne
comment
Reviews
There are no reviews yet. Be the first one to
write a review.